Europa is een museum

Een ontmoedigende bloemlezing

Bent u geen pessimist? Dan kunt u het nu worden. Ziehier een kleine bloemlezing van hoe velen aan de overkant van de Atlantische Oceaan naar ons mooie continent kijken.  Europa loopt achter. Europese beurzen doen het al sinds midden 2007 slechter dan Amerikaanse. Over de voorbije 17 jaar hebben die laatste het ongeveer drie keer zo goed gedaan als wij. De productiviteit is al die tijd in de VS een stuk meer gestegen dan in Europa. Ook al omdat er bij ons te weinig in geïnvesteerd is. Net zoals er ook te weinig geïnvesteerd is in research en ontwikkeling, kortom in vernieuwing. Er is te weinig durfkapitaal. De Europese eenheidsmarkt is in vele opzichten niet echt een eenheidsmarkt. Wat bedrijven hindert om schaalvoordelen te benutten.

Bovenop dat alles  is er in 2022 de oorlog in Oekraïne gekomen. Tot op vandaag zadelt die onze industriële spelers op met energieprijzen die mijlen boven de Amerikaanse liggen. Begin zo maar eens te concurreren. Tegen de Chinezen bijvoorbeeld, die met hun goedkope elektrische wagens de ambitie hebben onze markt te overspoelen. En dan hebben we het nog niet over Trump gehad. Die vindt dat Europa Amerika zeer slecht behandelt, lees te weinig Amerikaanse producten koopt.

Het kind en het badwater

De Europese beurzen staan – zelfs als je de sectorverschillen neutraliseert – zo’n kwart goedkoper dan de Amerikaanse. Maar daar is -bovenstaande waslijst indachtig- ook wel een reden toe. Toch mogen we het kind niet met het badwater weggooien. We mogen dan al in productiviteit en winstgroei achterop hinken. Het is een voorbarige assumptie dit zomaar tot in het oneindige door te trekken.

Al betalen we veel voor onze energie, als je het marktaandeel van Europa in de wereldwijde export bekijkt en je vergelijkt dat met de VS, dan zie je dat we eigenlijk behoorlijk standhouden. De Europese bedrijven beschikken gemiddeld ook over een stevige spaarpot. Dus kan er eigenlijk wel geïnvesteerd worden. Ook banken kunnen hier helpen. De sector is nu een stuk gezonder dan pakweg dertien jaar geleden.

We hebben het altijd over onze immense staatsschulden en in vele landen zijn die ook te hoog. Maar de VS heeft de laatste jaren nog een stuk losser omgesprongen met de budgettaire discipline. Landen als Duitsland hebben nog heel wat mogelijkheden om zoals Keynes het voorschrijft, met overheidsgeld voor de pinnen te komen om een slabakkende economie terug leven in te blazen. Uitkijken wat de verkiezingen van 23 februari hier opleveren.

Het plan Draghi

Geïnvesteerd zal er sowieso moeten worden. Toch als we het plan Draghi erbij nemen. En dan hebben we het niet alleen over defensie. Maar ook over digitale technologie, productiviteit, en last but not least: energietransitie. Het is niet omdat Trump de akkoorden van Parijs opzegt, dat daarmee de klimaatverandering tot stilstand komt. En inzake de technologie om daartoe te komen, zit Europa niet slecht.

Op korte termijn wacht ons een hoop onzekerheid. En dat is voor een stuk gekoppeld aan de onvoorspelbaarheid van het beleid van de nieuwe Amerikaanse president. Niettemin doen de Europese aandelen het dit jaar goed.  Wie een grote positie heeft zou van de stijging gebruik kunnen maken om wat winst van de tafel te halen. Maar binnen een wat breder perspectief loont het misschien wel de moeite om voldoende in de regio belegd te blijven. De politiek van Trump is voor Europa een wake up-call. Als we die nu eens goed benutten…