Europa krijgt ook een briefje

Europa krijgt heffing van 30% opgespeld

Je kan dezer dagen maar beter geen briefjes ontvangen van de Amerikaanse president. Er staan importtarieven in die je liever niet wil betalen. En de enige manier om er aan te ontkomen is voor 1 augustus een handelsdeal te bereiken met de Amerikaanse administratie. Slechts met drie landen is dat tot nu toe min of meer gelukt: China , het Verenigd Koninkrijk en Vietnam. Min of meer, want de akkoorden vertonen heel wat losse eindjes en in het geval van China gaat het eerder om afspraken om een verdere escalatie van het handelsconflict te vermijden.
Europa stond dicht bij een akkoord, maar blijkbaar niet dicht genoeg. In ieder geval vond de Amerikaanse president het nodig zaterdag ook de EU te trakteren op een tarief van 30%, te betalen  vanaf 1 augustus, tenzij er tegen die tijd toch nog een akkoord uit de bus komt. Of Trump zijn standpunt bijstelt. Alles is mogelijk.
De beurzen reageerden de voorbije week vrij stoïcijns. Wall Street trappelde ter plaatse, de Europese Stoxx Europe 600-index ging op weekbasis lichtjes vooruit. Het briefjesoffensief van Trump werd er vooral geïnterpreteerd als een verholen manier om aan landen wat meer tijd te geven om tot een akkoord te komen met de Amerikaanse administratie, nu de vorige deadline (9 juli) zonder veel succes verstreken is. 

Een brief is een deal

Bij het kaderen van zijn briefjesinitiatief liet de Amerikaanse president weten dat “een brief gelijkstaat met een deal”. Nu hebben wij altijd gedacht dat je een brief alleen kan schrijven, terwijl je voor een deal minstens met twee moet zijn. Maar de tijden veranderen. En een mens moet zich aanpassen.  De contouren van het Trump-beleid zijn ondertussen duidelijk. Hij wil van de VS het mekka maken van de ondernemers, met minder belastingen en minder regels. Het gat dat hiermee geslagen wordt in de begroting dient dichtgemetseld te worden door de milde bijdragen van de handelspartners. Die krijgen de vriendelijke uitnodiging niet meer te exporteren naar de VS, maar er gewoon ter plekke te produceren. Het is het soort politiek dat je doorgaans verwacht van een jonge, zich ontwikkelende natie, die haar prille industrie wil beschermen tegen grote multinationals. Maar in dit geval hebben we het over ’s werelds grootste economie, met een wereldwijde technologische dominantie, die al haar troeven, inclusief haar rijke interne markt en haar militaire superioriteit, wil inzetten voor een model waarbij Amerika de enige winnaar is en de rest verliezer. 

Oude voorbeelden, grote hiaten

Het door de Trump-administratie nagestreefde doel mag dan al een grote groep van de Amerikaanse bevolking aanspreken, het vertoont toch een aantal pijnlijke hiaten. Het voorgestelde beleid heeft veel weg van het mercantilisme, het economisch model  dat Europese grootmachten tot het midden van de 18de eeuw huldigden. Niet toevallig was dat voor de opkomst van de moderne economie als wetenschap. 
De meeste economen vandaag zien Trumps politiek als een pijnlijke vergissing, met een hoge kostprijs, ook voor de Amerikanen zelf. Nu al zie je de prijzen van ingevoerde goederen in de VS stijgen. Dat betekent minder koopkracht voor de Amerikaan en hogere kosten voor Amerikaanse bedrijven die deels van import afhankelijk zijn. Nu kan je die import vervangen door eigen productie. Alleen : er zijn geen kaboutertjes die de nodige productiecapaciteit in een nacht tijd uit de grond kunnen stampen. Als het al gebeurt, zal het tijd vergen. Bovendien voor vele dingen (denk maar aan een aantal zeldzame aardmetalen) is ook de VS gewoon op  import aangewezen of is het veel interessanter om te importeren. Gewoon omdat je een aantal zaken nu eenmaal tegen veel interessantere voorwaarden op een ander kan doen. 
Tolmuren stimuleren ook de menselijke creativiteit. Met name de creativiteit om ze te omzeilen. Dat is altijd al zo geweest. De Amerikaanse geschiedenis zelf staat er bol van. Globaal zijn tolmuren duur en inefficiënt. 
Bovendien is het Amerika tegen de rest van de wereld. Met zijn haast niet te volgen diarree van posts weet Trump de aandacht van de media op zijn persoon te houden. Maar ondertussen staan de andere landen niet stil. En daar is ook Trump zich van bewust. Zo reageerder hij bijzonder zenuwachtig op de meeting van BRICS-landen vorige week. Er zou maar eens een blok kunnen ontstaan van invloedrijke landen dat zich tegen de VS keert. 

Trump always chickens out

De inconsistentie van het Amerikaanse beleid dreigt negatieve repercussies te hebben op de financiële markten. En daar is Trump niet ongevoelig voor gebleken. Toch wanneer die impact de Amerikaanse markten betreft en dus zijn eigen achterban benadeelt. In dat geval vertoonde de Amerikaanse president de voorbije maanden een merkwaardig talent om snel terug te krabbelen. Een vindingrijk journalist bedacht er de term TACO voor: Trump always chickens out. TACO zorgde ervoor dat de forse koerscorrectie van Wall Street in april vlot de baan ruimde voor een herstelrally, die de koersen deze maand nog naar recordniveaus leidde. 
Is TACO een bondgenoot van de belegger? Heel zeker, maar het impliceert wel dat die van tijd tot tijd een serieuze storm over zich heen moet laten razen.