Stijgende obligatierentes wegen op de beurzen

Correctiemaanden augustus en september

Voor de derde week op rij moesten de Amerikaanse beurzen terrein prijsgeven, met een weekverlies van -2,9% voor de S&P500 en -3,6% voor de Nasdaq. Sinds hun hoogtepunt van eind juli corrigeerden de S&P500 intussen met 6% en de Nasdaq met 9%. De Stoxx Europe 600 daalde afgelopen week met -1,9% en noteert zo’n 4% onder het hoogtepunt van eind juli. Daarmee deden augustus en september hun reputatie van correctiemaanden alle eer aan.

Obligatierentes op 16-jarig hoogtepunt

Nadat de beursstijging tot juli vooral gedreven was door de dalende inflatie en de hoop op het einde van de opwaartse rentecyclus, wordt de recente correctie vooral veroorzaakt door verder oplopende langetermijnrentes. Zo steeg de Amerikaanse tienjaarsrente tot 4,44% (na zelfs even 4,5% bereikt te hebben), het hoogste niveau sinds 2007. Ook de Europese obligatierentes gingen in solidariteit gemiddeld zo’n 0,10% hoger.

Havikachtige rentepauze

Nochtans besliste de Fed, zoals verwacht, om een pauze in te lassen en de beleidsrentes voorlopig onveranderd te laten. Maar terwijl de markt al een tijdje hoopt dat de opwaartse rentebeweging er daarmee op zit, blijft voorzitter Powell erop hameren dat er waarschijnlijk nog een renteverhoging komt vóór het einde van het jaar en dat de beleidsrentes langer dan verwacht hoog zullen blijven. Allicht vindt de Fed stiekem wel dat de huidige beleidsrentes van 5,25 - 5,5% voldoende restrictief zijn en dat ze de reeds doorgevoerde verkrapping nu zijn werk moeten laten doen. Dat zou de komende maanden moeten resulteren in een verdere afkoeling van de economie, de arbeidsmarkt en bijgevolg ook de inflatie. Maar met zijn havikachtige toon, wil Powell vermijden dat de obligatierentes nu al zouden beginnen dalen als anticipatie op toekomstige versoepelingen van het monetair beleid. En de centrale bankiers willen ook een slag om de arm houden voor het scenario waarin de stijgende energieprijzen de inflatie weer te veel zouden opdrijven.

Olieprijzen bijna half hersteld

De Brent olieprijs bereikte vorige week de kaap van 96 dollar per vat, het hoogste niveau in 10 maanden en bijna in het midden tussen het dieptepunt van 72 USD in juni en de piek van 128 USD vorig jaar. De productiebeperkingen van OPEC+ en vooral van Saoedi-Arabië hebben hun doel niet gemist. De gasprijzen zijn de jongste weken gestegen door een staking in een Australische LNG-terminal, maar deze is nu beëindigd.

OESO verhoogt groeiraming voor 2023, maar verlaagt deze voor 2024

De OESO heeft zijn groeiverwachtingen voor 2023 verhoogd (naar 3% op wereldvlak, 2,2% voor de VS en 0,6% voor Europa), maar deze voor 2024 verlaagd: 2,7% op wereldvlak, 1,3% voor de VS en 1,1% voor Europa. Vooral de Amerikaanse economie bleek dit jaar resistenter dan verwacht, mede dankzij het tijdens covid opgepotte spaargeld en overheidsstimuli, maar zou volgend jaar ten volle het effect van de gestegen rentes ondergaan.

De eurozone bereikt allicht nu al, in de tweede jaarhelft van 2023, zijn conjunctuurdieptepunt. De samengestelde PMI-indicator (ondernemersvertrouwen) kwam in september uit op 47,1, iets hoger dan de verwachte 46,5, maar nog steeds duidelijk onder de drempel van 50. Dat wijst op een economische krimp in het derde kwartaal.

Is de Europese inflatie verder gedaald?

Vrijdag wordt het inflatiecijfer voor de eurozone in de maand september gepubliceerd. Economen verwachten dat de inflatie verder is gedaald van 5,2% in augustus naar 4,5% in september. Hoewel de brandstofprijzen recent weer gestegen zijn, zijn de Europese gas- en elektriciteitsprijzen een stuk goedkoper dan een jaar geleden. Ook voor de kerninflatie wordt nu een duidelijke daling verwacht: van 5,3% in augustus naar 4,8% in september.

Daarnaast kan het marktsentiment deze week ook beïnvloed worden door de volgende vragen: bereiken Republikeinen en Democraten voor het einde van de maand een budgettair akkoord, zodat een Amerikaanse “government shutdown” op het nippertje wordt vermeden ? Hoe evolueren de stakingen in de Amerikaanse autosector? En kunnen de Chinese PMI-vertrouwensindicatoren zich wat herstellen?