Terugblik op een turbulente periode

De voorbije paar jaar was het behoorlijk onrustig op de financiële markten. We hebben er onze artificiële intelligentie eens op losgelaten en het meest voorkomende woord in de dagelijkse nieuwsbrieven van MyExperts in die periode was ‘volatiliteit’. Dat is niet zo verwonderlijk als we een blik werpen op wat er zich wereldwijd allemaal heeft afgespeeld.

Economische en politieke schokken

Er hebben zich economische en politieke schokken voorgedaan die leidden tot ongeziene bewegingen bij de inflatie en de rentevoeten.

Er was de oorlog in Oekraïne en het Midden-Oosten; handelsconflicten tussen de VS en zowel China als Europa; de implosie van de Britse staatsobligaties en het kopje onder gaan van twee middelgrote Amerikaanse banken en de op één na grootste Zwitserse bank. Meer van dergelijke geopolitieke of financiële schokken zijn absoluut niet uit te sluiten.

Ongeziene volatiliteit bij de obligaties

Dit alles heeft geleid tot een aanhoudende extreme volatiliteit van de obligatierendementen, wat ernstige gevolgen heeft gehad voor aandelen en andere activa. Buiten de dot-com-crash van begin jaren 2000 en de financiële crisis van 2008/2009 hebben Amerikaanse staatsobligaties nog nooit zo wild gefluctueerd als tijdens het voorbije jaar.

Onzekerheid over de lange termijn

Een andere factor is de grote onzekerheid over de langetermijnvooruitzichten. Komt er een fundamentele economische verschuiving met permanent hogere rentevoeten en veel meer zorgen over inflatie? Of keren we terug naar het tijdperk van vóór de pandemie met lage rentes en centrale banken die zich vooral zorgen maken over deflatie?

Een toekomst met permanent hoge rentes?

Op de lange termijn lijkt een evolutie naar blijvend hogere rentes meer en meer waarschijnlijk te worden. De huidige geglobaliseerde wereld met een bijna onbeperkt aanbod van buitenlandse werknemers en spotgoedkoop geld evolueert duidelijk naar een meer op het eigen land gerichte wereld waar zowel werknemers als geld schaars zijn - en dus meer kosten.

De komende jaren zullen ook gigantische investeringen nodig zijn voor het bestrijden van de klimaatopwarming. De massa geld, die zowel de overheden als de bedrijven daarvoor nodig zullen hebben, zal van de financiële markten moeten komen. En de eerste regel in ons handboek ‘Economie voor Dummies’ luidt: een stijgende vraag (naar geld) leidt tot stijgende prijzen (m.a.w. rentevoeten).

Ook artificiële intelligentie kan hiertoe bijdragen. Zelfs als het maar een klein deel van zijn gehypete potentieel waarmaakt, kan het een boost geven aan de productiviteit. Dit kan leiden tot een hogere economische groei met een hogere kredietvraag en hogere rentes. Die turbulentie kan dus nog een tijdje aanhouden.