De gevolgen van het wapengeweld tussen Israël en Iran voor de markten

Nog meer geopolitieke onzekerheid

De aanval van Israël op Iran afgelopen vrijdag herinnert ons eraan dat we leven in een bijzonder volatiele geopolitieke omgeving. Los van het menselijk leed dat hiermee gepaard gaat, stelt deze crisis de belegger voor een aantal vragen. In deze flash analyseren we enkele scenario’s en mogelijke gevolgen voor de markten en onze investeringen.

Zoals Neil Howe het noemt, bevinden we ons in een “Fourth Turning”: een periode van grote geopolitieke onzekerheid en instabiliteit. Gewelddadige conflicten worden waarschijnlijker, al blijft de exacte timing onvoorspelbaar. Ondanks eerdere gesprekken tussen de VS en Iran over een nucleaire deal, besloot Israël in naam van de nationale veiligheid onverwacht tot actie over te gaan.

Een eerder gematigde marktreactie.

De marktreactie op vrijdag was in lijn met de verwachtingen. Olie en goud gingen als veilige havens omhoog en de aandelenmarkten daalden. Maar die daling was eerder gematigd. Daarvoor zijn er twee verklaringen.

Bij investeerders begint er een soort gewenningseffect op te treden ten aanzien van volatiliteit en schokken. De laatste 20 jaar hebben we al zoveel over ons gehad in termen van crisissen, conflicten, epidemieën en dergelijke meer, dat beleggers minder snel uit hun lood geslagen zijn. En als je naar het langetermijnplaatje kijkt, dan geeft de financiële geschiedenis hen gelijk. De grafiek die ik hier voor ogen heb, en die zelfs in mijn bureel tegen de muur hangt, is die van de S&P500 waarop de financiële en geopolitieke crisissen, te beginnen met de Cuba-crisis, aangeduid staan. Telkens bleken die crisissen slechts tijdelijke stoorzenders, die een substantiële stijging van de koersen over de jaren heen niet konden verhinderen.

Een tweede verklaring is dat de markt er - hopelijk terecht - van uitgaat dat de toestand, hoe erg ook vanuit menselijk standpunt, niet verder zal escaleren en geen grote impact zal hebben op de rest van de wereld(economie)

Waarom de stijging van de olieprijs wellicht niet structureel is

De olieprijs ging flink hoger, maar we zien hem niet structureel door het dak gaan. Een langdurige stijging van de olieprijs zou voor de wereldeconomie en de inflatie vanzelfsprekend geen goed nieuws zijn. Het zou ook een impact kunnen hebben op het monetair beleid van de centrale banken en dan vooral van de Fed.

Maar die kant zal het wellicht niet opgaan. Naast het vernietigen van de nucleaire en militaire infrastructuur, wil Israël Iran ook economisch treffen. Daartoe werden al aanvallen uitgevoerd op South Pars, het grootste gasveld in de wereld en vooral gebruikt voor interne Iranese consumptie. Mogelijk zal Israël wat voorzichtiger zijn met het aanvallen van infrastructuur waarbij de output bestemd is voor de export en dit om de internationale publieke opinie niet nog meer tegen zich in het harnas te jagen. Momenteel voert Iran nog maar 1,6 miljoen vaten per dag uit. Zelfs als de volledige export van Iran zou wegvallen zou dit gemakkelijk kunnen worden opgevangen door de andere OPEC+ landen. Daarnaast zullen ook landen zoals Brazilië en Guinea de komende jaren hun productie opdrijven De wereldoliemarkt kampt momenteel met een overaanbod en er moet al heel wat productie wegvallen voordat we in een tekort terecht komen.

Dat laatste zou zich kunnen voordoen als we een totale escalatie krijgen waarbij andere golfstaten in het conflict betrokken worden en/of de Straat van Hormuz wordt geblokkeerd. Dit is een extreem en onwaarschijnlijk scenario, waarbij Amerika en andere landen vermoedelijk heel snel zouden ingrijpen.

Kortom, we verwachten dat de olieprijs volatiel blijft, maar zien hem niet meteen voor lange tijd boven de pakweg 100 USD postvatten.

Een dollar die niet stijgt

Iedereen spreekt al het hele jaar over het mogelijke afnemen van het Amerikaanse “exceptionalisme”: het feit dat het geld, zeker in geval van crisis, iets minder richting de Verenigde Staten vloeit dan in het pre-Trump tijdperk het geval was. Dit verhaal werd afgelopen vrijdag nog maar eens bevestigd. In een andere tijd, in een andere wereld, nog niet eens zo lang geleden, was de dollar zeker met een paar volle procentpunten gestegen tegenover zowat alle andere wereldmunten, met uitzondering misschien van de Zwitserse Frank. Dit was vrijdag duidelijk niet het geval. Het bevestigt voor ons de verminderde status van de Amerikaanse dollar als vluchtmunt.

Scenario’s voor de komende dagen en weken

Wellicht zal het conflict dat vrijdag is gestart, weken of langer duren. Tot nu toe is het een confrontatie tussen Israël en Iran. De VS-regering laat weten geïnformeerd te zijn door Israël, maar meldt ook heel nadrukkelijk niet deel te nemen aan de actie. Wellicht heeft Iran er baat bij dit zo te houden.

In die optiek is een Iraanse blokkade van de Straat van Hormuz of een aanval op Amerikaanse doelwitten of andere Golfstaten eerder onwaarschijnlijk. Een onderhandeld akkoord over de Iraanse nucleaire ambities kan nog altijd, ook al zijn de gesprekken met de VS opgeschort en lijkt het verder weg dan ooit.

Zolang we in het basisscenario blijven zal de impact op de markt eerder beperkt zijn. Alles wat wijst op een escalatie of stappen in de richting van een meer extreem scenario zal echter logischerwijze de volatiliteit opnieuw verder doen oplopen.

De energiesector: een plek om te schuilen?

We stellen al een tijdje dat de energiesector ( zowel de klassieke als de duurzame energie, die na een moeilijke periode nu lijkt uit te bodemen) een interessante indirecte manier biedt om op de AI en quantum-revolutie in te spelen. We weten immers dat datacenters en al de nieuwe technologie heel veel elektriciteit en energie zullen verbruiken. Het gewicht van de totale energiesector in de S&P500 bedraagt, mede door de stijging van het gewicht van de technologiewaarden, momenteel maar 4%. Nog niet zo lang geleden was dat 12 % en in een ver verleden zelfs 30% . Het is onwaarschijnlijk dat we terug gaan naar die topniveaus. Maar er is wel potentieel. We denken niet dat we aan de vooravond staan van een explosieve en langdurige stijging van de olieprijs. Maar als er zich toch een meer extreem scenario zou voordoen, gaat de energiesector het relatief gezien zeer goed doen. Zo niet, en dat is waar we toch allemaal op hopen, spelen de langetermijntrends en daar is energie een goedkope manier om in AI te investeren.

Ondertussen blijven we de situatie in het Midden-Oosten van nabij volgen en zullen niet nalaten u hierover verder te informeren…