Overzicht
- 2023: het jaar van de zoektocht naar de rentetop
- 2024: loopt het sprookje van Goudlokje positief af?
- Wat zijn de risicoscenario’s?
- Naar een bredere markt?
- Verlies de opportuniteiten niet uit het oog
Of toch niet? Zal de Fed erin slagen om een zachte landing te bewerkstelligen? En wat betekent dat allemaal voor de rente, de aandelenmarkten en onze beleggingen?
2023: het jaar van de zoektocht naar de rentetop
2022 was het jaar van de sterkste en snelste reeks van wereldwijde renteverhogingen sinds mensenheugenis. 2023 was dan weer het jaar dat de door de covid-pandemie en de vreselijke oorlog in Oekraïne gigantisch opgelopen inflatie, al bijna even spectaculair begon te zakken. Dat maakte van vorig jaar niet alleen een jaar van finetuning in de rentepolitiek van de Fed en alle andere centrale banken.
Het was ook een jaar van een niet aflatende zoektocht naar de rentetop en dit zowel van de rente op korte als die op lange termijn. Zoals al zo vaak gezegd en geschreven, is de rente in onze wereld zoals de zwaartekracht. Als de rente of de zwaartekracht laag, of zoals het vele jaren het geval was, negatief is, dan kunnen alle activaklassen zonder veel moeite hoger koersen. Als die rente, zoals in 2022, ineens en onverwacht fors hoger gaat, hebben de markten voor risico het moeilijk.
Tegen de achtergrond van deze logica is het niet zo verwonderlijk dat het jaar van de zoektocht naar het rente-evenwicht een volatiel jaar was. Op momenten, zoals in de eerste jaarhelft, dat de marktparticipanten er zeker van waren dat de rentetop was bereikt en de volgende beweging van de centrale banken een renteverlaging zou zijn, deden de aandelenmarkten het goed.
Tegen de zomer kwam het Tafelbergverhaal op tafel: de rente zou voor heel lang structureel hoog blijven. Het gevolg daarvan was een bijna traditionele zomerappelflauwte met een piek in het (rente)pessimisme tijdens de al bijna even traditioneel moeilijke september- en oktobermaanden.
Maar met Kerstmis in zicht veranderde de Fed het geweer opnieuw bruusk van schouder en gaf aan dat het wat hen betrof gedaan was met de stijgende rente. Meer nog, 2024 zou een jaar van renteverlagingen worden. De rest is ondertussen (recente) geschiedenis. De lange rente daalde in anticipatie overal al zowat een vol procent en de aandelenmarkten beleefden hun sterkste twee maanden in de recente geschiedenis.
Wat het voorbije jaar ons geleerd heeft, is dat het renteverloop voor de markten extreem belangrijk is, dat de macht van de centrale banken gigantisch groot is en dat het niet zonder gevaar is om te negatief te zijn en niet in de markt te participeren. Want wie tegen eind oktober de handdoek in de ring gooide, miste de sterkste maanden van het jaar.
2024: loopt het sprookje van Goudlokje positief af?
Achteruitkijken en het verleden verklaren is natuurlijk het makkelijke deel van het verhaal. Vooruitkijken is een stuk moeilijker. Een goed startpunt is te kijken waar de markt vanuit gaat, wat de markt inprijst. Momenteel is dat het zogenaamde Goudlokje-scenario, waarbij de economie net traag genoeg groeit om de inflatie en de lange rente verder naar beneden te brengen en zo de centrale bankiers de ruimte geeft om de korte rentes te verlagen. Maar ook een scenario waarin de economie nog net snel genoeg groeit om een harde landing, of recessie te vermijden en dus slaagt in een zachte landing.
Naar dit scenario lijkt de Amerikaanse economie onderweg te zijn. Er is een duidelijke afkoeling in de industriële sector. Maar de dienstenkant van de economie blijft sterk, gedreven door een sterke consument en een arbeidsmarkt die wat vertraagt, maar al bij al zeer robuust blijft. In dit basisscenario zou de Amerikaanse economie zelfs in een lichte, kortstondige recessie kunnen belanden. Terwijl de Europese economie zou flirten met een economische terugval, maar die net zou kunnen vermijden.
Een belangrijke vraag voor alle financiële markten voor 2024 zal zijn hoe snel en hoe hard de rentes verder naar beneden komen. Ook in het nieuwe jaar moeten we de centrale banken op de voet volgen. Maar dat is de voorbije jaren nooit anders geweest.
Wat zijn de risicoscenario’s?
Tegen deze achtergrond is het niet moeilijk om de belangrijkste risicoscenario’s te onderscheiden: het loopt toch niet al te best af, zoals in het sprookje van Goudlokje. Dit zou kunnen gebeuren wanneer de economie veel sterker zou vertragen dan verwacht en we in een echte recessie belanden.
Dit is traditioneel geen al te best scenario voor de aandelenmarkten. In dat geval komt er een mogelijk korte periode van volatiliteit. Maar het beste ogenblik om posities te verhogen is op de bodem van de recessie. Een dergelijk scenario is meestal bijzonder goed nieuws voor bedrijfs- en overheidsobligaties van goede kwaliteit die profiteren van een dalende rente. Een duidelijke indicatie dat een goed gebalanceerde en gediversifieerde spreiding over verschillende activaklassen een prima idee is om schokken op te vangen.
Aan de andere kant van het spectrum zit een economie die sterker groeit dan verwacht en geen landing maakt. Dat zit er op het eerste zicht een stuk minder gevaarlijk uit ,omdat de bedrijfswinsten sterker dan verwacht zouden groeien. Maar ook hier mogen we de zwaartekracht niet vergeten. Deze situatie zou bijna onvermijdelijk samengaan met een hogere rente en een minder dan nu verwacht aantal renteverlagingen. En dat op zich zou de volatiliteit op de financiële markten doen toenemen, vooral in rentegevoelige sectoren, waaronder zeker ook technologie.
Het is duidelijk dat de wereld er ook op geopolitiek vlak niet stabieler op wordt. Er zijn de vreselijke conflicten die overal ter wereld opduiken en een veruitwendiging zijn van wat Neil Howe een ‘Fourth Turning’ noemt: een periode van grote volatiliteit waarbij het steeds moeilijker lijkt om binnen en tussen landen compromissen te vinden en het populisme hoogtij viert.
De Verenigde Staten zien zich bedreigd in hun positie als enige supermacht en zijn er ook steeds minder op uit om de stabiliserende factor in die snel veranderende wereld te zijn. De Amerikaanse verkiezingen aan het einde van dit jaar, waarbij zowel Democraten als Republikeinen overal proberen stemmen te ronselen, zullen hier niet positief toe bijdragen.
Dit jaar en de komende jaren is de kans bijzonder groot dat er wat (geo)politieke zwarte zwanen) op onze hoofden vallen. Dat zijn onverwachte gebeurtenissen met een grote impact. Maar in de beursgeschiedenis zijn dat steevast mooie lange termijn koopopportuniteiten gebleken. Het meest recente voorbeeld hiervan is de pandemie van 2020.
Naar een bredere markt?
Naast het belang van de centrale banken en de rente werd het voorbije jaar nog één ding duidelijk: het is niet ongevaarlijk om de (Amerikaanse) technologiewaarden links te laten liggen, ook al zijn ze historisch duur op absolute en relatieve basis. Als we zouden kunnen terugreizen in de tijd naar 1 januari 2023 en de kans krijgen om de aandelen, fondsen of thema’s naar keuze in te slaan, zou je alleen maar de zogenaamde Magnificent 7 kopen (Microsoft, Alphabet, NVidia en tutti quanti).
Maar vanuit een risico- en diversificatie-perspectief zou dat niet bijzonder verstandig geweest zijn. En begin 2024 is het dat ook niet. We blijven inzetten op een gezonde mix van groei- en waardeaandelen, met een blijvende focus op kwaliteit. Vooral als de economische terugval sterker zou zijn dan verwacht, zal kwaliteit nog meer boven drijven. Maar ook in ons basisscenario zal het dat doen.
Als de wereldeconomie daarentegen sneller groeit dan verwacht, zullen vooral cyclische waarden daarvan profiteren. Die zijn veelal te vinden in het kamp van de waardeaandelen. Dat zou tot een snellere verbreding van de markt kunnen leiden. Een fenomeen dat begon in de laatste maanden van vorig jaar, waarbij meer aandelen en groepen deelnemen aan de stijging. Maar ook al dat niet gebeurt, is het weinig waarschijnlijk dat dezelfde kleine groep aandelen ook dit jaar het mooie weer zal maken. Hopelijk en heel waarschijnlijk krijgen we nu een bredere en meer evenwichtige markt.
Verlies de opportuniteiten niet uit het oog
Het wordt ongetwijfeld opnieuw een volatiel en uitdagend jaar op de financiële markten. De economische context is moeilijk te lezen. En er loeren heel wat geopolitieke risico’s om de hoek. Maar daarbij moeten we ook de gigantische opportuniteiten niet uit het oog verliezen. De technologische (r)evolutie raast onverminderd verder. Mensen zijn traditioneel bijzonder slecht in het inschatten van exponentiële groei die vaak tot zeer grote beurswinsten leidt, ook al lijken de onderliggende aandelen zeer duur. Maar dit jaar zou het jaar kunnen zijn dat die technologische ontwikkelingen in robotics, internetbeveiliging, quantum-computing en artificiële intelligentie hun weg vinden naar andere thema’s, sectoren en groepen. Daar zal het mogelijk zijn om te beleggen in deze groei tegen lagere waarderingen.
We mogen ook zeker de obligatiekant van het verhaal niet uit het oog verliezen. De rente blijft wild op en neer springen. Maar voor het eerst sinds lang is er opnieuw rente.
Kortom, we staan te popelen om de nieuwe uitdagingen samen tegemoet te treden, proberen de klippen te omzeilen en op zoek te gaan naar opportuniteiten. Of zoals het spreekwoord zegt: “We cannot control the winds, but we can adjust the sails”. Laat ons vooral dat in het nieuwe jaar proberen te doen.
Kerncijfers van 16/1/2024
|
Index |
Slotkoers |
+/- |
Sinds begin 2024 |
België: Bel-20 |
3630,30 |
-1,01% |
-2,09% |
Europa: Stoxx Europe 600 |
473,06 |
-0,24% |
-1,25% |
VS: S&P500 |
4765,98 |
-0,37% |
-0,08% |
Japan: Nikkei |
35619,18 |
-0,79% |
6,44% |
China: Shangai Composite |
2893,99 |
0,27% |
-2,72% |
Hongkong: Hang Seng |
15865,92 |
-2,16% |
-6,93% |
Euro/dollar |
1,09 |
-0,68% |
-1,54% |
Brent olie |
78,35 |
0,53% |
0,85% |
Goud |
2035,80 |
-0,87% |
-1,44% |
Belgische 10 jaarsrente |
2,86 |
|
|
Duitse 10 jaarsrente |
2,21 |
|
|
Amerikaanse 10 jaarsrente |
4,06 |
|
|
Bron: Refinitiv Datastream