Frankrijk: tijd voor keuzes

“Zelfs de mooiste handtas verliest waarde als de voering scheurt.” 

Dat schreven we in juli over de uitdagingen voor de Franse economie en begroting. Helaas blijft die metafoor pijnlijk actueel. De situatie is complex: de schuldenlast stijgt, het begrotingstekort behoort tot de hoogste in Europa, en een breed gedragen herstelplan blijft uit. Frankrijk kent een lange traditie van politieke en economische veerkracht, maar die staat vandaag onder druk. De regering van premier Bayrou viel na het mislukken van een vertrouwensstemming in de Assemblée Nationale.

President Macron zal naar verwachting, voor de vijfde keer sinds 2022, een nieuwe premier aanstellen. Nieuwe verkiezingen worden liever vermeden. In deze context rijst de vraag: kunnen de centrumpartijen nog voldoende samenhang en slagkracht vinden om een stabiele koers uit te zetten? Frankrijk heeft intussen geen nood aan een nieuwe voering, maar aan een volledig nieuw ontwerp, met uitgewerkte details, stevige naden en een visie die de tand des tijds kan doorstaan.

De Franse paradox: hoge uitgaven, lage groei

Frankrijk kampt met een staatsschuld van 114%, die dreigt te ontsporen richting 118%. Rentelasten bedragen al 10% van het staatsbudget, meer dan de uitgaven voor defensie, en deze zullen tegen 2030 bijna verdubbelen. Tegelijkertijd blijven de overheidsuitgaven (57% van het bbp) en de belastingdruk (45%) uitzonderlijk hoog. De economische groei is vrij beperkt, sociale spanningen drukken op het beleid en net zoals in België zorgt de toenemende vergrijzing voor de nodige uitdagingen. Binnen deze context, dringt de Europese Commissie aan op meer zuinigheid. En daar wringt het schoentje …

Rente en rating: fundamenten onder spanning

De Franse tienjaarsrente bereikte recent het hoogste niveau van het jaar en klokte gisterenavond af op 3,41%. Ook de risicopremie ten opzichte van Duitsland loopt op, en nadert stilaan het niveau van Italië. Hoewel dit wijst op toenemende bezorgdheid bij beleggers, is de impact voorlopig beperkt dankzij de lange looptijd van de Franse staatsschuld, gemiddeld zo’n 8,5 jaar. Daardoor sijpelen de effecten van hogere rentevoeten slechts geleidelijk door. Frankrijk profiteert bovendien van het vertrouwen dat gepaard gaat met het EU-lidmaatschap, waardoor de rentestijgingen minder uitgesproken zijn dan bijvoorbeeld in het Verenigd Koninkrijk en dit ondanks de zwakkere begrotingsdiscipline. Wij verwachten voorlopig geen ratingverlaging, maar sluiten dit niet uit voor 2026.

Markten wachten af …

De Franse aandelenmarkt, en met name de CAC 40, heeft recent geleden onder de politieke instabiliteit. De onzekerheid rond het begrotingsbeleid en de toekomstige samenstelling van een werkbare coalitie heeft geleid tot verhoogde volatiliteit. Cyclische sectoren zoals financiën, bouw en industrie reageerden het meest gevoelig, gezien hun afhankelijkheid van overheidsinvesteringen en economische stabiliteit. Daarentegen bleven defensieve sectoren zoals gezondheidszorg en consumentengoederen relatief stabiel, dankzij hun minder conjunctuurgevoelige karakter. Hoewel er tekenen zijn van herstel, blijft het beleggerssentiment afwachtend zolang de politieke situatie onduidelijk blijft.

Tijd voor een nieuw patroon

Frankrijk bevindt zich op een economisch en politiek kruispunt, waar cosmetische herstellingen niet langer volstaan. De scheuren in de voering: oplopende schulden, een fors begrotingstekort en politieke fragmentatie, zijn intussen zichtbaar tot aan de buitenkant. Een duurzame oplossing vraagt meer dan tijdelijke stiksels. Voorlopig blijft het afwachten wat president Macron beslist. Tot er meer duidelijkheid komt, zal de nervositeit rond Franse investeringen voelbaar blijven.

Bron: LSEG Datastream